Rozliczanie podatku z Norwegii a status pendler

Norwegia to kraj, do którego od lat wyjeżdża spora liczba naszych rodaków w poszukiwaniu stabilnej – i co najważniejsze – opłacalnej finansowo pracy. W państwie tym można liczyć nie tylko na wysokie zarobki, ale również na szereg odliczeń podatkowych. Szczególną popularnością wśród Polaków cieszy się tzw. status pendler, dzięki któremu mogli oni na przestrzeni lat zaoszczędzić wiele tysięcy na podatku, otrzymując co roku stosowny, wysoki zwrot.

W dzisiejszym artykule porozmawiamy sobie o tym, czym dokładnie jest status pendler, czy wciąż jest opłacalny w 2023 roku, kto może skorzystać z odpisów, a także, jaki wpływ ma ta opcja na rozliczenie podatku z Norwegii w Polsce. Zachęcamy do lektury!

Status pendler – co to jest?

Na samym początku odpowiedzmy sobie na najważniejsze pytanie: czym jest status pendler?

Jest to tzw. rozłąkowe w Norwegii, z którego skorzystać mogą osoby utrzymujące dwa gospodarstwa domowe. Innymi słowy; preferencja ta kierowana jest m.in. dla Polaków, którzy ponoszą podwójne koszty życia: w Norwegii i w Polsce – to samo tyczy się obywateli innych państw.

Zamysł tej ulgi jest bardzo prosty: jeżeli osoba dojeżdżająca do pracy w Norwegii posiada miejsce zamieszkania np. w Polsce, może odliczyć od podatku koszty życia związane z tymczasowym przebywaniem w Norwegii.

Kto może skorzystać z norweskiej ulgi podatkowej pendler?

Jak zostało wspomniane – pendler przyznawany jest osobom, które ponoszą stałe koszty życia związane z życiem w Norwegii oraz innym kraju.

Co ważne jednak: by móc skorzystać z odliczenia, należy udokumentować to, że takowe koszty są ponoszone. Warto jednak wiedzieć, że obecnie istnieją dwa rodzaje tejże ulgi podatkowej – to, z którego wariantu można skorzystać, zależy od indywidualnej sytuacji życiowej.

Familiependler – dla tych, którzy dojeżdżają do bliskich

Pierwsza opcja – familiependler – jest norweską ulgą przysługującą tym, którzy legalnie pracują na terenie Norwegii i posiadają np. w Polsce rodzinę. Aby móc skorzystać z tej preferencji w 2023 roku, należy spełnić 3 warunki.

• Zatrudnienie musi odbywać się w sposób legalny, czyli na podstawie wiążącej umowy.
• Osoba zatrudniona w Norwegii musi posiadać wspólny adres zameldowania z rodziną mieszkającą w Polsce (żona i/bądź dzieci, które nie ukończyły 21. roku życia).
• Zatrudniony musi odwiedzić rodzinę co najmniej 3 razy w ciągu roku podatkowego.

Enslig pendler – opcja dla osób samotnych

Drugi wariant statusu pendler odnosi się do osób, które pozostają w stanie wolnym. Dodatkowym warunkiem jednak, by móc skorzystać z ulgi podatkowej, jest posiadanie stałego adresu zamieszkania poza terytorium Norwegii. Co ważne jednak: warunki mieszkaniowe muszą być lepsze niż te norweskie. Podsumowując: do skorzystania z enslig pendler wymagane jest spełnienie 3 kryteriów.

• Osoba ubiegająca się o status musi posiadać samodzielne mieszkanie np. w Polsce; nie musi być ona jego właścicielem – wynajem jest akceptowalny. Co ważne: lokum musi posiadać dostęp do bieżącej wody, a także kanalizacji.
• Osoba mieszkająca w Norwegii musi współdzielić mieszkanie z innymi osobami w tym kraju. Powierzchnia mieszkalna nie może być mniejsza niż 30 mkw na osobę bądź 50 mwk na dwie osoby. Co ważne: lokum musi posiadać współdzieloną łazienkę i kuchnię.
• Wyjazdy do Polski muszą odbywać się co najmniej raz na trzy tygodnie.

Jeśli chodzi o ostatni punkt – częstotliwość wyjazdów do domu może być rzadsza, niż jest to ustalone – wymagane są ku temu jednak stosowne powody takie jak:

• przebywanie na zwolnieniu chorobowym,
• posiadanie nietypowych warunków pracy,
• uzyskiwanie niskiego dochodu,
• inne nietypowe okoliczności.

Czy rozliczenie podatku z Norwegii w 2023 wciąż możliwe jest ze statusem pendler?

Tak – ze statusu pendler w 2023 roku wciąż można skorzystać. Do skorzystania z norweskiej ulgi podatkowej wymagane jest jednak przedstawienie dokumentów potwierdzających ponoszenie kosztów związanych z podróżami do Polski. Czym udokumentować takowe wyjazdy?

Do przykładu mogą posłużyć tutaj potwierdzenia uiszczenia opłat promowych bądź lotnicze karty pokładowe. Co ważne jednak: bilety samolotowe nie są uznawane jako potwierdzenie ponoszenia kosztów podróży. Warto wiedzieć, jak dokumentowanie wygląda w praktyce:

• osoby korzystające z familiependler muszą przedłożyć 6 potwierdzeń podróży w ciągu roku (wynika to z tego, o czym pisaliśmy wcześniej, czyli co najmniej 3 wyjazdy do Polski i z powrotem do Norwegii),
• osoby korzystające z enslig pendler muszą z kolei mieć przygotowane około 34 potwierdzenia (licząc wyjazdy co 3 tygodnie, a więc około 17 podróży w ciągu roku).

Status pendler 2023 a wcześniejsze lata – ile można było zaoszczędzić?

Rozliczanie podatku z Norwegii ze statusem pendler od zawsze były o wiele korzystniejsze, aniżeli bez niego. W końcu jest to opcja pozwalająca zastosować pewne odpisy pomniejszające podstawę opodatkowania. Choć w 2023 roku wciąż można skorzystać z tej preferencji, warto wiedzieć, że doczekała się ona pewnych zmian, które – niestety – okazały się niekorzystne dla cudzoziemców, w tym Polaków wyjeżdżających do pracy do kraju fiordów.

Kilka lat temu bowiem odliczenia wyglądały w następujący sposób:

• wyżywienie – ustanowiona była stawka diety za każdy dzień pobytu w Norwegii, którą można było odliczyć od podatku,
• zakwaterowanie – możliwe było odliczenie faktycznych kosztów związanych z mieszkaniem w Norwegii np. związanych z zużyciem prądu,
• podróże – odliczanie wyjazdów dotyczyło każdego kilometra i/lub faktycznych wydatków na bilety czy też bramki.

Dzięki kombinacji odliczeń osoby pracujące w Norwegii mogły pomniejszyć swoją podstawę opodatkowania o ponad 100 000 NOK. Takie rozwiązanie sprawiało, że następnie obliczony podatek był odejmowany od wpłaconej przez pracodawcę zaliczki podatkowej – w ten sposób często okazywało się, że był on niższy, niż to, co zostało wpłacone do urzędu, przez co podatnik mógł liczyć na wysoki zwrot podatku z Norwegii.

Rozliczanie się ze statusem pendler w 2023 roku – ile można zaoszczędzić?

W 2023 roku status pendler jednak nie jest już tak korzystny, jak niegdyś. W ostatnich latach bowiem doczekał się kilku zmian, które – jak napisaliśmy wcześniej – okazały się niekorzystne dla osób przybywających do pracy w Norwegii z zagranicy. Jak obecnie wyglądają 3 najważniejsze części statusu pendler?

• Wyżywienie – obecnie niewiele osób może skorzystać z tej części odliczenia. Aby móc odliczyć diety za dzień pobytu, nie można mieć dostępu do kuchni oraz możliwości gotowania na miejscu.
• Zakwaterowanie – koszty związane z mieszkaniem (wynajem, prąd) można odliczać od podatku w Norwegii jedynie przez 2 lata. Chcąc ponownie skorzystać z odliczenia, należy zmienić gminę zamieszkania i pracy w tym kraju.
• Podróże – jeśli chodzi o same odpisy za podróże, to nie ma żadnych ograniczeń. Zmianą jednak jest to, że aby móc skorzystać z ulgi, należy wnieść wkład własny w wysokości 23 900 NOK – dopiero powyżej tej kwoty naliczane są odpisy.

Co w praktyce oznacza rozliczanie podatku z Norwegii w 2022 roku ze statusem pendler? Tyle że można osiągnąć dość duże korzyści jedynie przez 2 lata (dzięki odliczeniu czynszu oraz prądu) – chyba że będzie się regularnie zmieniało gminę zamieszkania i pracy. W momencie, gdy możliwe jest skorzystanie z odpisów związanych z mieszkaniem, można uzyskać zwrot podatku na poziomie nawet 30 000 NOK, czyli ponad 5500 zł.

Rozliczenie podatku z Norwegii w Polsce a status pendler w 2023 roku – o tym pamiętaj

Na sam koniec warto pomówić o tym, że status pendler nie pozostaje obojętny dla rozliczenia norweskiego podatku w Polsce.

Należy wiedzieć, że będąc pendlerem w świetle prawa podatkowego w Norwegii, posiada się centrum interesów życiowych w kraju macierzystym, czyli w tym wypadku w Polsce. To z kolei oznacza, że najprawdopodobniej jest się tam rezydentem podatkowym, a posiadanie tego statusu zobowiązuje do złożenia PIT w naszym kraju.

Jak ma się do tego status pendler? Warto pamiętać, że rozliczając się w Norwegii z tym statusem, można pomniejszyć sobie podatek do zapłaty (często oznacza to nawet zwrot podatku z Norwegii) – w Polsce z kolei może to oznaczać konieczność dopłaty podatku, co wynika z konwencji MLI i wprowadzenia metody proporcjonalnego rozliczenia podatku płaconego za granicą.

Masz pytania dotyczące rozliczania się z norweskiego podatku? W takim razie poznaj nasz ranking najlepszych biur rachunkowych w Polsce i odezwij się do wybranej firmy, z którą sprawy podatkowe staną się o wiele prostsze.