Wśród osób decydujących się na pracę za granicą często spotykanym problemem jest nieznajomość przepisów dotyczących zagranicznych zarobków. Nie do końca zdajemy sobie sprawę, jak wygląda ich opodatkowanie zarówno w naszym kraju, jak i kraju ich uzyskania. W dzisiejszym wpisie przedstawiamy, jak wygląda rozliczenie dochodów z zagranicy w Polsce, i jak działają zapisy umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania w praktyce.
Kto musi rozliczyć dochód z zagranicy w Polsce?
Zanim przejdziemy do tego, jak uniknąć podwójnego opodatkowania należy odpowiedzieć sobie na pytanie – kto musi rozliczyć się dwa razy? Będą to praktycznie wszystkie osoby osiągające dochody za granicami kraju, w dalszym ciągu mieszkające w Polsce.
Każdy, kto zostaje uznany za rezydenta podatkowego przez urząd skarbowy, zobowiązany jest w danym kraju rozliczyć wszelkie dochody, niezależnie od miejsca, w jakim zostały uzyskane. W takim wypadku podlega się pod tak zwany nieograniczony obowiązek podatkowy, co oznacza, że w polskiej skarbówce składamy deklarację podatkową, zawierającą zarówno zarobi z Polski, jak i przychody z innych państw.
W sytuacji, gdy nie jesteśmy już rezydentami podatkowym w Polsce, obowiązuje nas tak zwane rozliczenie ograniczone i będziemy musieli rozliczyć tylko dochód uzyskany w naszym kraju (jeżeli taki uzyskaliśmy).
Przeczytaj również: Kiedy nie trzeba wykazywać dochodów z zagranicy?
Jak określa się rezydenturę podatkową?
Ustalenie rezydencji podatkowej pozwala określić, jakiemu rozliczeniu podlegamy w danym państwie. Każdy kraj ma trochę inne zasady nadawania takiego statusu, jednak w większości przypadków są one bardzo podobne. Liczy się przede wszystkim czas, jaki przebywamy na terenie danego państwa oraz gdzie mieszka nasza rodzina.
Zgodnie z postanowieniami art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym, za rezydenta w Polsce uznawane są osoby które:
- przebywały w danym roku podatkowym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni lub,
- posiadają w Polsce interesy osobiste lub gospodarcze (centrum interesów życiowych).
Kryterium czasowe wydaje się dosyć oczywiste i łatwo je potwierdzić. Inaczej sytuacja wygląda jednak z ustaleniem centrum interesów życiowych. Dotyczy posiadania ścisłych powiązań osobistych lub gospodarczych z Polską, a każdy aspekt powinien być rozpatrywany indywidualnie. Jest to więc często subiektywna ocena urzędu, warto jednak wiedzieć jakimi informacjami kieruje się skarbówka. Brane jest pod uwagę między innymi:
- posiadanie certyfikatu rezydencji z danego kraju – dokument, który może wystawić każdy urząd skarbowy (potwierdzenie rezydencji w innym kraju nie decyduje o automatycznym przyznaniu statusu nierezydenta w Polsce),
- miejsce zamieszkania rodziny (współmałżonek i dzieci),
- miejsce prowadzenia działalności gospodarczej,
- przynależność do różnego rodzaju organizacji,
- miejsce, w którym opłacamy składki ubezpieczeniowe,
- posiadanie nieruchomości na terenie danego kraju,
- miejsce posiadania wszelkiego majątku,
- posiadanie rachunku bankowego w Polskim banku.
Polskiego rezydenta podatkowego obowiązuje nieograniczony obowiązek podatkowy – oznacza to, że rozliczyć trzeba się z całości dochodów, niezależnie od miejsca ich uzyskania (dochód z Polski + zagraniczny). Warto pamiętać, że z większością krajów Polska ściśle współpracuje w tych kwestiach, dzięki czemu urząd skarbowy może sprawdzić, gdzie uzyskiwaliśmy dochody.
Uniknięcie podwójnego opodatkowania możliwe jest więc poprzez całkowitą zmianę rezydencji podatkowej – nie jest to jednak łatwe. Jeżeli jednak udowodnimy, że z Polską nie łączą nas już żadne interesy i mieszkamy z całą rodziną na stałe w innym kraju, w którym osiągamy dochody, to rozliczać będziemy wyłącznie w tym państwie. W innym wypadku zmuszeni będziemy złożyć deklarację w dwóch urzędach – nie oznacza to, jednak że zapłacimy zdublowany podatek. Zastosowana zostanie bowiem jedna z dwóch metod unikania podwójnego opodatkowania.
Metoda wyłączenia z progresją
Pierwszą i znacznie korzystniejszą jest metoda wyłączenia z progresją, która zakłada, że w Polsce nie płaci się podatku od dochodów uzyskanych za granicą. W dalszym ciągu jednak należy je uwzględnić w deklaracji składanej w urzędzie, ponieważ służą do ustalenia stawki podatkowej właściwej dla łącznych dochodów, która następnie zastosowanie będzie miała wyłącznie do tych uzyskanych w Polsce.
W celu ustalenia dokładnej wysokości zobowiązania podatkowego, podczas gdy zastosowanie ma metoda wyłączenia z progresją, konieczne jest dokonanie następujących wyliczeń. Zaczynamy od zsumowania dochodów uzyskanych w Polsce z dochodami osiągniętymi za granicą. Od wyniku obliczamy podatek według skali podatkowej, który następnie dzielimy przez sumę łącznych dochodów i mnożymy przez 100. Wynik który otrzymamy, będzie rzeczywista a stopą procentową podatku – po zaokrągleniu do dwóch miejsc po przecinku.
Jeżeli uzyskałeś dochody tylko za granicą, a umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania z tym krajem wskazuję metodę wyłączenia z progresją, to nie musisz składać rozliczenia rocznego PIT.
Metoda proporcjonalnego odliczenia
Jeżeli zgodnie z zawartą umową, dla dochodów z danego kraju obowiązuje metoda proporcjonalnego odliczenia, to będzie on opodatkowany również w Polsce. Nie oznacza to jednak, że ponownie obciążeni zostaniemy tą samą kwotą, którą zapłaciliśmy wcześniej w kraju, z którego on pochodzi. Od należnego w Polsce podatku odliczymy bowiem właśnie podatek zapłacony uprzednio za granicą. Maksymalne odliczenie w tym przypadku nie może wynosić więcej niż wysokości podatku przypadającego proporcjonalnie na dochód uzyskany w obcym państwie.
Jeżeli Polska podpisała z krajem, w którym otrzymywałeś dochody umowę, z której wynika, że obowiązuje proporcjonalne odliczenie, to musisz złożyć PIT-36 – nawet jeśli z Polski nie masz żadnego dochodu (w przypadku gdy jesteś polskim rezydentem).
Jest to metoda w większości przypadków mniej opłacalna dla podatnika, dlatego zastosować możemy ulgę abolicyjną. Jej wysokość określa się poprzez porównanie kwoty podatku obliczonego za pomocą metody odliczenia proporcjonalnego z wysokością podatku do zapłacenia, jeżeli zastosowanie miałaby metoda wyłączenia z progresją – różnica pozwala nam ustalić kwotę odliczenia. Od 2021 roku jest ona dodatkowo limitowana – może wynieść maksymalnie 1360 zł.
Pełną rozpiskę krajów z obowiązującymi metodami rozliczania znajdziesz w naszym wpisie – Podwójne opodatkowanie – jakie kraje są na liście?
Jak rozliczyć dochody z zagranicy w Polsce?
Jeżeli uzyskałeś dochody z zagranicy, musisz złożyć PIT-36 wraz z załącznikiem PIT/ZG – osobny dla każdego państwa.
W przypadku, gdy do Twoich dochodów ma zastosowanie metoda wyłączenia z progresją, to dochody te wykazujesz w sekcji H PIT-u 36 w wierszu „Dochody osiągnięte za granicą”.
Podatnik, któremu przysługuje prawo do zastosowania metody odliczenia proporcjonalnego, uzyskane za granicą przychody powinien wykazać w zeznaniu podatkowym PIT-36, w części D. „Dochody/straty ze źródeł przychodów”. Podatek zapłacony za granicą, do którego ma zastosowanie metoda odliczenia proporcjonalnego, po przeliczeniu na złote, podatnik wykazuje w PIT-36, w części H.
Dochody uzyskane za granicą oraz podatek dochodowy zapłacony za granicą podatnik wykazuje również w załączniku PIT/ZG – część C.1., odpowiednio w kolumnach c i d.
Jeżeli uzyskaliśmy zwrot zapłaconego za granicą podatku, który wcześniej zgodnie z metodą proporcjonalnego odliczenia odliczyliśmy od podatku dochodowego należnego w Polsce, to zwróconą kwotę mamy obowiązek doliczyć do podatku dochodowego w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym zwrot ten otrzymaliśmy.
Do kiedy trzeba się rozliczyć z dochodów z zagranicy?
Zeznanie podatkowe należy złożyć w terminie od 15 lutego do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Jeżeli ostatni dzień rozliczenia wypada w sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, termin przesuwa się na pierwszy dzień roboczy następujący po dniu lub dniach wolnych. Tak więc rozliczenie za rok 2022 rok musisz dostarczyć najpóźniej 2 maja 2023 roku.